Në qershor 2022, Rakus, një orangutang mashkull, u plagos në fytyrë, poshtë syrit të djathtë, në një zonë të mbrojtur në pyllin tropikal indonezian.
Ajo që bëri 30-vjeçari Rakus tre ditë më vonë i befasoi shkencëtarët: ata e panë atë duke u kujdesur për plagën teksa përdorte një bimë lokale të njohur si qetësues dhimbjesh, por edhe për shërimin e plagëve falë vetive të saj antibakteriale, anti-inflamatore dhe antioksiduese.
Është hera e parë që një sjellje e tillë vërehet te një majmun në mjedisin e tij natyror, raportoi ekipi shkencor në artikullin e tyre të botuar sot në revistën Scientific Reports.
Isabelle Laumer, një specialiste në Institutin Max Planck të Gjermanisë dhe autori kryesor i studimit, tha se Rakus jeton me 130 orangutanë të tjerë në një zonë në Parkun Kombëtar Gunung Leuser të Indonezisë.
Tre ditë pas lëndimit të tij, kafsha filloi të përtypte gjethet e një bime, të cilën vendasit e quajnë Akar Kooning (emri shkencor Fibraurea tinctoria). Por në vend që t’i gëlltiste, ai e fërkoi plagën me gishta derisa u mbulua plotësisht nga ‘tuli’ i bimës. Plaga nuk u infektua kurrë. Pesë ditë më vonë, ajo u mbyll. Në 15 ditë, mbeti vetëm një shenjë e zbehtë.
“Ilaçi” i përdorur nga Rakus nuk është diçka “mrekulli” pasi përdoret edhe në mjekësinë tradicionale të rajonit më të gjerë, nga Kina në Azinë Juglindore, kryesisht për të luftuar malarien. Por është “rasti i parë i regjistruar i kujdesit të një plage nga një kafshë e egër, me një specie bimore që përmban substanca aktive biologjike”, theksojnë studiuesit.
Studiuesit besojnë se sjellja e Rakus nuk ishte e rastësishme, por e qëllimshme, pasi ishte diçka që ai e bëri vazhdimisht dhe me kujdes, duke aplikuar “ilaçin” në një pjesë të caktuar të trupit të tij.
Dr. Caroline Skupli, një biologe evolucionare, e cila është bashkëautore e studimit, nuk e përjashton mundësinë që kafsha të ketë zbuluar rastësisht vetitë medicinale të bimës. Ndoshta, pa e dashur, ai preku plagën me gishtat e tij të lagur me tul dhe ndjeu lehtësim të menjëhershëm. Kështu ai përsëriti të njëjtën lëvizje disa herë. Por rakun hëngri edhe një pjesë të bimës, gjë që orangutanët e zonës e bëjnë rrallë. Prandaj, është e mundur që Rakun ta “mësojë” këtë sjellje që në foshnjëri.
Orangutan do të thotë “njeriu i pyllit” në gjuhët indoneziane dhe malajze, dhe këta majmunë janë gjitari më i madh arboreal në botë. Ata janë përshtatur të jetojnë në pemë dhe jeta e tyre është më e vetmuar në krahasim me majmunët e tjerë të mëdhenj. Ata flenë dhe hanë fruta në majat e pemëve dhe lëvizin duke u lëkundur nga dega në degë. Ata kanë aftësi të larta njohëse, veçanërisht në fushën e njohurive fizike”, tha Skupli.
