Një hetim i thelluar ndërkombëtar, i realizuar nga 13 media prestigjioze botërore si The Guardian, The Washington Post, Le Monde dhe të koordinuar nga organizata franceze Forbidden Stories, ka hedhur dritë mbi torturat sistematike dhe shkeljet e rënda të të drejtave të njeriut në burgun rus të Taganrog, afër Mariupolit. Ky burg, i cili para luftës strehonte të mitur dhe nëna me fëmijë të vegjël, pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt 2022 u kthye në një nga qendrat më famëkeqe të torturës për të burgosurit ukrainas.
Mes viktimave ishte edhe gazetarja ukrainaseViktoriia Roshchyna , vetëm 27 vjeç, e cila u zhduk në territoret e pushtuara dhe më pas u raportua se kishte humbur jetën në rrethana të tmerrshme — trupi i saj u gjet pa sy, tru dhe laring.
Tortura sistematike dhe “mobilje njerëzore”
Hetimi tregon se më shumë se 16,000 ukrainas kanë kaluar nëpër burgje të tilla në Rusi dhe në territoret e pushtuara, ku janë përdorur metoda çnjerëzore si:
Goditje elektrike me elektroda në gishtërinj, veshë, organe gjenitale (teknika e njohur si “telefoni i Putinit”)
Mbytje dhe ekzekutime të simuluara
Rrahje brutale me çekiçë druri dhe metali
Lidhje me shirit ngjitës dhe përdorim si “mobilje njerëzore”
Ndëshkime psikologjike, përfshirë recitimin e detyruar të poezive patriotike ruse dhe ndalim të përdorimit të gjuhës ukrainase
Ushqimi ishte minimal, me racione të pamjaftueshme për mbijetesë – përshkruhen raste ku të burgosurit hanin vetëm 15 copa makarona ose ushqim të përzier me kocka dhe zorrë peshku. Disa ruanin ushqimin për darkë vetëm që të ndiheshin më pak të uritur kur flinin. Dëshmitarë kanë raportuar humbje peshe deri në 25 kilogramë gjatë paraburgimit.
Dhoma të specializuara torturash
Pasi mbërrinin në burg të lidhur dhe me sy të mbyllur, të burgosurit përballeshin me një “ritual pritjeje”, që përfshinte rrahje sistematike nga rojet. Dhomat e marrjes në pyetje përdoreshin për tortura ekstreme, përfshirë:
Karrige elektrike, ku energjia elektrike kufizohej për të shmangur vdekjen, që do kërkonte më shumë burokraci
Varje me kokë poshtë në pozicion fetal dhe rrahje brutale
Djegie me çakmak dhe zhytje në soba të nxehta
Përgjegjësia e FSB dhe urdhrat nga lart
Torturat ishin të planifikuara dhe të organizuara nga njësitë e posaçme të FSB-së dhe FSIN-it rus. Një ish-zyrtar i lartë i FSIN-it konfirmoi se pas fillimit të pushtimit, u dha sinjal i qartë nga lart që forca të përdorej pa kufi për të nxjerrë informacione ose për të poshtëruar të burgosurit ukrainas. Për të ruajtur anonimatin, oficerët përdornin emra kodesh si “Ujku”, “Shamani” dhe “Vdekja”, gjithmonë me fytyra të mbuluara.
Të paktën 15 të vdekur – mungesë totale e kujdesit shëndetësor
Sipas inteligjencës ukrainase, deri në vjeshtën e vitit 2024, janë konfirmuar të paktën 15 vdekje në burgun e Taganrogut, për shkak të torturave, rrahjeve apo neglizhencës mjekësore. Ndihma mjekësore thuajse nuk ekzistonte, dhe në rastet kur thirrej ambulanca, ajo shpesh mbërrinte kur ishte tepër vonë.
