Gjatë vitit 2023, katër televizionet më të mëdha komerciale në Shqipëri rritën ndjeshëm pjesën e tyre të tregut, duke arritur në 79.1%, nga 75.1% që kontrollonin në vitin 2022. Sipas një analize të kryer nga BIRN mbi pasqyrat financiare të kompanive të licencuara për shërbime televizive komerciale, kjo është shkalla më e lartë e përqendrimit të medias që nga viti 2018.
Rritja e Dominimit Mediatik
Standardet ndërkombëtare sugjerojnë matjen e përqendrimit të medias përmes llogaritjes së pjesës së tregut të zënë nga katër operatorët më të mëdhenj. Në rastin e Shqipërisë, dominimi më i madh i përket dy operatorëve kryesorë, Klan dhe Top Channel, të cilët së bashku zënë 64% të tregut.
Analiza e Të Dhënave Financiare
BIRN analizoi të dhënat kryesore financiare të dymbëdhjetë televizioneve më të mëdha në vend. Nga këto, dy nuk kishin dorëzuar bilancin brenda datës 31 korrik 2024, ndërsa dhjetë televizione kishin dorëzuar bilancin në Qendrën Kombëtare të Biznesit.
Në vitin 2023, të dhjetë televizionet e shqyrtuara regjistruan të ardhura të përbashkëta prej 6.6 miliardë lekësh (rreth 66 milionë euro), një rritje prej 14% në krahasim me vitin 2022. Televizioni Klan mbajti vendin e parë për të ardhura, ndjekur nga Top Channel, Media Vizion dhe G2 Media A2CNN.
Faktori Big Brother dhe Zgjedhjet
Rritja e të ardhurave për vitin 2023 lidhet edhe me ndikimin e zgjedhjeve dhe programit të njohur televiziv Big Brother Vip Albania. Top Channel regjistroi një rritje të të ardhurave prej 25%, ndërsa Klan pati një rritje prej 19%. Vizion Plus dhe A2 CNN gjithashtu shënuan rritje të ndjeshme të të ardhurave.
Fitimet dhe Humbjet
Televizioni Klan mbeti më fitimprurësi në vend, me fitime neto prej 2.7 milionë euro, katër herë më të larta se Top Channel. Nga ana tjetër, disa televizione, si Euroneës, Report TV, Neës 24 dhe ABC, pësuan humbje të konsiderueshme. Euroneës regjistroi humbje prej 89.5 milionë lekësh gjatë vitit të kaluar.
Demokracia dhe Diversiteti Mediatik
Diversiteti në tregun mediatik është i rëndësishëm për fuqizimin e demokracisë, ndërsa përqendrimi i medias në duar të pak operatorëve është shqetësues. Aktualisht, të gjitha mediat kryesore në vend konsiderohen proqeveritare, duke përfshirë edhe Radio Televizionin Shqiptar, i cili drejtohet nga një ish-deputet socialist dhe ka një buxhet vjetor prej mbi 21 milionë eurosh.
Përfundim
Përqendrimi i medias në Shqipëri vijon të rritet, me katër televizionet më të mëdha që zënë pjesën më të madhe të tregut. Ndërsa rritja e të ardhurave dhe fitimeve është një zhvillim pozitiv për industrinë, mbetet shqetësues fakti që diversiteti i medias është i kufizuar dhe dominimi i tregut nga pak operatorë mund të ndikojë negativisht në pluralizmin dhe demokracinë e vendit.
Të dhënat e bilanceve të kompanive mediatike të analizuara nga BIRN tregojnë se gjatë vitit 2023, televizionet kryesore shtuan të ardhurat ndërsa televizionet e vogla pësuan rënie apo thelluan humbjet, duke bërë që tregu të dominohet më shkallë të lartë nga pak operatorë.
