Sipas The New York Times dhe raporteve të tjera të mediave, shkaku i saktë i vdekjes së aktorit Matthew Perry mund të mos zbulohet për shumë muaj. Por kërkimi i fundit shkencor mbi lidhjen midis jetëgjatësisë së shkurtër dhe famës sugjeron se vdekjet tragjike të peronazheve të njohur, relativisht të rinj mund të jenë pjesë e një modeli të përsëritur, i cili mund të përkeqësohet.
Ylli i Friends u gjet pajetë në një vaskë të nxehtë në shtëpinë e tij në Los Angeles; Këto rrethana kanë bërë që disa mjekë, të spekulojnë se shkaku më i mundshëm mund të lidhet me një ngjarje që lidhet me problemet fizike të së kaluarës të shkaktuara nga betejat e tij për shëndetin mendor.
Betejat e kaluara të Perry-t më lëndët narkotike ishin të njohura. Ai shkroi për to me detaje në librin e tij.
Vdekjet tragjike dhe të parakohshme si ajo e Perry-t sugjerojnë se vetë fama mund të jetë një faktor rreziku.
Për shembull, është e habitshme se si rrethanat rreth vdekjes së Perry duken të jenë të ngjashme me fundin tragjik të yllit të popit Whitney Houston, e gjetur pa ndjenja në një vaskë në një hotel në Beverly Hills në vitin 2012, në moshën 48-vjeçare. Raporti i mjekësisë ligjore përfundoi mbytje aksidentale , me sëmundjet e zemrës dhe përdorimin e kokainës si faktorë kontribues.
Houston, ashtu si Perry, kishte luftuar me problemet e varësisë për shumë vite, ashtu si edhe aktori Philip Seymour Hoffman, i cili u gjet i vdekur në banjën e apartamentit të tij në Manhattan në vitin 2014. Ai ishte 46 vjeç.
Studime mbi lidhjen midis famës dhe fatalitetit
Një studim i 1064 muzikantëve të famshëm, i titulluar, “Elvis te Eminem: Përcaktimi sasior i çmimit të famës përmes vdekshmërisë së hershme të yjeve të rock dhe pop evropian dhe amerikano-verior”, zbuloi se nga 3 deri në 25 vjet pasi u bë i famshëm, popi amerikano-verior dhe evropian yjet përjetuan vdekshmëri dukshëm më të lartë – pothuajse dy herë më të lartë – sesa popullatat e përputhura demografikisht në SHBA dhe Mbretërinë e Bashkuar.
Ndërsa studimi fajësoi nivelet e larta të stresit, depresionit dhe përdorimit të substancave për normat më të larta të vdekjeve, fakti që shkalla më e lartë e vdekshmërisë u shtri deri në 25 vjet nga koha kur u bënë të famshëm, sugjeroi se faktorët e rrezikut afatgjatë, si sëmundjet kardiovaskulare, mund të inicohet, ndoshta nga mënyrat e mëparshme të jetesës jo të shëndetshme të të famshmëve.
A është stresi i famës, apo lloji i personit që e dëshiron atë?
Një teori alternative është se rreziku mund t’i atribuohet llojit të personalitetit që zgjedh të ndjekë famën, dhe se këtu qëndron cenueshmëria. Një studim i titulluar, “Vdes për të qenë i famshëm: Studimi retrospektiv i grupit të vdekshmërisë së yjeve të rock dhe pop dhe lidhjes së tij me përvojat e pafavorshme të fëmijërisë”, zbuloi se të famshmit kishin më shumë gjasa të vuanin nga përvojat e vështira të fëmijërisë .
Autorët sugjeruan se disa yje të rock-ut dhe pop-it mund të kërkojnë famën si një mënyrë për t’i shpëtuar fëmijërisë së privuar ose abuzive.
Në kujtimet e Perry-t, ai tha se ishte i bindur që fama do t’i largonte të gjitha problemet e tij.
Studimi i “CLUB 27”
Kur yjet e popit Brian Jones, Jimi Hendrix, Janis Joplin dhe Jim Morrison ndëruan jetë të gjithë në moshën 27 vjeçare midis viteve 1969 dhe 1971, dukej sikur ekzistonte një gjë e quajtur “Klubi i 27” dhe se ndoshta 27 ishte veçanërisht e rrezikshme. Teoria për të moshë për yjet e pop-it, e përforcua vetëm kur Kurt Cobain vrau veten në atë moshë në 1994. Amy Winehouse më vonë vdiq në moshën 27-vjeçare në 2011.
Një studim i titulluar “A është vërtet 27 vjeç një moshë e rrezikshme për muzikantët e famshëm?”.
Autorët e studimit arritën në përfundimin se “Klubi 27” nuk ka gjasa të jetë një fenomen i vërtetë, por që fama mund të rrisë rrezikun e vdekjes mes muzikantëve, një rrezik që nuk kufizohet vetëm në moshën 27 vjeç.
A është bërë sot më e vështirë të jesh i famshëm?
Një studim tjetër i titulluar, “Vdekjet e njerëzve të famshëm të lidhura me drogën: Një studim ndër-seksional”, ekzaminoi vdekjet e të famshëmve të lidhura me drogën midis 1970 dhe 2015 dhe gjeti 220 të famshëm që humbën jetën nga përdorimi i lëndëve narkotike
Autorët arritën në përfundimin se në krahasim me shekullin e 20-të, numri i përgjithshëm i të famshëmve që vdiqën nga një vdekje e lidhur me drogën në shekullin e 21-të u rrit.
Mund të bëhet vërtet më e rrezikshme të jesh një personazh i famshëm.
